جوان آنلاین: اثری که هم اینک در معرفی آن سخن میرود، همانگونه که از نام آن پیداست، «پرتوی از اندیشه آیتالله طالقانی» را بازنمایانده است. این پژوهش توسط مریم صفری انجام شده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی به انتشار آن همت گماشته است. تارنمای ناشر در باره این کتاب، چنین مینویسد: «آیتالله طالقانی با تفکری دینی و انقلابی و مشی پدرانه و هدایت همه نیروهای انقلابی و دینی و ملی، با گروههای گوناگونی که در برابر استبداد قد علم کرده بودند، همراه شد تا سایه شوم استعمار و استبداد را از سرِ مردم بردارد. وی در طول چنددهه مبارزه، ملیگرایان وفادار به آرمانهای ملی را حمایت و بیانیه تأسیس نهضت آزادی را امضا میکند. فدائیان اسلام را پناه میدهد و حتی مجاهدین خلق، او را پدر خطاب میکنند! وی در عین حال، در همه شرایط بر باورهای دینی و اسلام انقلابی تأکید و پیوسته به دفاع از نهضت اسلامی میپرداخت و از حامیان جدی و پیروان وفادار رهبری امام خمینی (ره) بود. این رفتار نشان میدهد که آیتالله طالقانی با برخورداری از جایگاه والای معرفت دینی و آموزههای اسلامی، در بسیجِ نیروهای صادق و انقلابی کنشگری فعال و موفق بوده است و از سعه صدر لازم و بردباری اجتماعی و تحمل سلیقهها و تفکرات دیگر برخوردار بود، لذا این ویژگی است که شخصیت او را در تاریخ معاصر ممتاز میسازد....»
سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی در معرفینامهای دیگر به نکات پی آمده اشاره برده است: «این اثر مشتمل بر دو بخش و هر بخش، شامل چهار فصل است. بخش اول، بنیانهای اندیشه آیتالله طالقانی را بررسی میکند. فصل اول این بخش، نگاهی است به زندگی علمی، اجتماعی و سیاسی آیتالله طالقانی. این فصل مخاطب را با شخصیت طالقانی آشنا کرده و خواننده را برای ورود به مبحث اصلی کتاب که همانا سیر در آرا و اندیشههای سید محمود طالقانی است، آماده میکند. فصل دوم این بخش، سیری در آثار و مکتوبات بر جای مانده از آیتالله طالقانی است که بخشی از اندیشه وی از این رهگذر بر خواننده معلوم شود. فصل سوم جریانهای فکری تأثیرگذار بر اندیشه وی را بررسی میکند که جریان ملیگرایی، جریان مشروطهخواهی، جریان فکری انقلابی و... از آن جمله است. فصل چهارم نیز به تدقیق در مبانی فکری و نظری آیتالله طالقانی اختصاص دارد. در این بین مبانی معرفتشناسی، روششناسی، انسانشناسی، هستیشناسی و... مورد بررسی قرار میگیرد. بخش دوم، سیاست و حکومت را در آرای آیتالله طالقانی وارسی میکند. این بخش نیز چهار فصل دارد. فصل نخست به بررسی دین و سیاست در اندیشه این متفکر بزرگ اختصاص دارد. فصل دوم، مفاهیم بنیادین مردمسالاری دینی را در اندیشه طالقانی بررسی میکند، مفاهیمی، چون آزادی، برابری، عدالت و...، در این فصل مورد بررسی قرار میگیرد. سومین فصل، شورا و نظام شورایی را در اندیشه طالقانی واکاوی میکند و فصل چهارم به حکومت مطلوب و ابعاد آن در نظرگاه وی اختصاص دارد. در بخشی از کتاب میخوانیم: آیتالله طالقانی به دنبال تحقق حکومت دینی بود که با ویژگیهای ملی، قومی و نژادی هر منطقه و مردمان خاص آنجا هماهنگی داشته باشد. او در مسیر برداشتهای سیاسی آیتالله نائینی، مدافع حکومتی است که علما در آن بر امورات نظارت میکنند و به عنوان راهنمایان دینی، تطابق برنامهها و سیاستگذاریها را با اسلام میسنجند تا مبادا رژیم در ورطه خطرآفرین سکولاریسم و لائیسم فروغلتند....»